İçerik
Levha tektoniği, kıta kayması olgusunu açıklayan jeolojik bir teoridir. Teoriye göre, Dünyaların kabuğu, levha sınırlarında buluşan gezegenin yüzeyinde hareket eden kıta ve okyanus plakalarından oluşur. Plaka tektoniği volkanik aktivite, dağ inşası, okyanus açması oluşumu ve depremlere neden olur.
kıtasal sürüklenme
Kıtasal kayma teorisi ilk olarak 1915'te Alfred Wegener tarafından önerildi. Kıtasal kıyı şeridinin, özellikle Afrika'nın batı kıyıları ve Güney Amerika'nın doğu kıyıları gibi dev yapboz parçaları gibi bir araya geldiği uzun zamandır belirtilmişti. Wegener, Pangea adlı bir süper kıtanın 200 milyon yıl önce varolduğunu; bu süper kıta daha sonra birkaç kıtaya bölünmüştür. Wegeners'ın hipotezinden bu yana, karasal sürüklenme teorisini doğrulamak için önemli fosil ve jeolojik kanıtlar derlenmiştir.
Litosfer ve Astenosfer
Kıta kayması, tektonik plakaların aktivitesi ile açıklanmaktadır. Levha tektoniği teorisine göre, kabuktan ve üst manto parçasının bir kısmından oluşan Dünya litosfer, daha sıvı astenosferin üzerinde bağımsız olarak yüzen plakalara bölünür. Plaka sınırlarında birbirlerine göre hareket eden sekiz ana plaka ve birçok küçük plaka vardır. Plaka sınırları, yakınsak veya çarpışan, farklılaşan veya dönüşen olarak tanımlanır.
Plakalar ve Plaka Sınırları
Tektonik plakalar karasal plakalara ve okyanus plakalarına ayrılmıştır. Yakınsak sınırlarda, alt plaka bir malzemenin altından kayarken, plaka malzemesini manto içine geri dönüştürür. Yakınsak okyanus plakalarıyla, yitim daima meydana gelir. Okyanus levhaları ayrıca her zaman kıtasal levhaların altında da bulunur, genellikle Amerika Birleşik Devletleri'nin Batı Kıyısı boyunca meydana geldiği gibi, volkanik aktivite bölgeleri ve deprem fayları oluşturur. Kıvrımlı kıta levhaları ile, her ikisi de yükselemez, kıtasal kabuğun ve dağların ve platoların inşasına neden olur. Himalayalar, yakınsama veya kıtasal plakaların ürettiği dağlara bir örnektir.
Deniztabanı yayılması
Litosfer plakanın çıkması nedeniyle geri dönüştürüldüğü için, birbirinden farklı plaka sınırlarında ilave kabuk yaratılır. Aykırı sınırların çoğu, okyanus levhaları arasında meydana gelir ve en yüksek miktarda okyanus yapısı ortasında meydana gelir. Bu sınırlarda, plakalar birbirlerinden uzaklaştıkça, volkanik aktivite açık alanı doldurmak için mantodan yükselen erimiş magma ile sonuçlanır. Etkinlik, bazı farklı sınırlarda açıkça ifade edilebilir ve Hawaii Adaları ve Pasifik'teki diğer volkanik adalar gibi volkanik adalar ortaya çıkar.