İçerik
Monosakaritler ve disakaritler en küçük karbonhidrat türlerini içerir. Genel olarak, aynı özelliklerin çoğunu sergilerler; suda çözünürlük ve tatlı bir tat gibi. Her ikisi de değişken oranlarda yalnızca karbon, hidrojen ve oksijenden oluşur. Monosakaritler, karbonhidrat monomerleri olarak işlev görür; disakaritler birbirine bağlanmış iki monosakarit birimidir. Her ikisi de şeker olarak adlandırılsa da - yine de birçok farklılıklar göstermektedir.
Kimyasal formül
Bir monosakarit için genel formül (CH20) n'dir, burada n, üçe eşit veya daha büyük bir tam sayıdır. N'nin değerine bağlı olarak, bunlar üçlü (gliseraldehit), tetrozlar (eritroz), pentozlar (riboz), heksozlar (glikoz) ve heptozlar (sedoheptuloz) olarak sınıflandırılabilir. Öte yandan disakaritler, iki monosakarit arasındaki bir dehidrasyon reaksiyonundan (genel olarak bir su molekülünün çıkarıldığı bir reaksiyon) ortaya çıkmasından dolayı genel kimyasal formül Cn (H20) n-1'e sahiptir.
Fonksiyonel grup
İki monosakarit bir disakarit ve bir su molekülü üretmek için birleştiğinde, tek bir karbon atomunun iki eter tipi oksijen atomuna birleştirildiği bir "asetal bağlantı" adı verilen farklı bir yapısal özellik oluştururlar. Bu yapı bir monosakaritte yoktur; bununla birlikte, siklik formunda monosakarit, benzer bir yapısal özellik, bir eter tipi oksijen atomuna ve bir hidroksil grubuna bağlı bir hemiasetal - veya hemiketal - fonksiyonel grup - bir karbon atomu içerir. Bu yapısal özelliklerin hiçbiri asiklik bir monosakaritte mevcut değildir.
İzomerler
Tipik bir monosakarit sadece üç stereoizomere sahiptir: asiklik veya açık zincir formu ve iki siklik form - alfa ve beta. Asiklik bir monosakaritin fonksiyonel gruplarından ikisi, bir halka oluşturmak için bir nükleofilik ekleme reaksiyonundan geçer; oysa, bir a-monosakarit, mutarotasyon yoluyla bir b-monosakarite geçer. Öte yandan bir disakarit, aynı monosakaritin farklı stereoizomerlerinin farklı bağ kombinasyonlarından kaynaklanan üçten fazla diastereoizomere sahiptir.
Emilim ve Metabolizma
İnsanlar ve diğer hayvanlar yediklerinde normalde polisakkaritler, oligosakaritler ve disakaritler alırlar - bunların tümü vücudun parçalanması gerekir. Örneğin nişasta, vücut tarafından kolayca emilmeden önce sindirilmelidir. Maltoz, bir disakarit gibi daha küçük moleküller bile, glikosidik bağını kopararak vücudun daha sonra düzgün çalışması için emdiği ve metabolize ettiği iki glikoz molekülü oluşturur.