İçerik
- Çöl Nedir?
- Dünyada Kaç Çeşit Çöl Var?
- Dört Farklı Çöl Çeşitleri Nelerdir?
- Çöl Biyomlarının Başlıca Türleri Nelerdir?
- Dünyanın En Büyük Beş Çölü Nedir?
Birisi “çöl” kelimesini söylediğinde, filmlerde ve diğer popüler kültür biçimlerinde gösterilen stereotipi hemen resmedeceğiniz neredeyse kesindir: Kaktüs hariç iki veya iki istisna dışında hiçbir bitki gözü her yöne göremiyor. toplam su yokluğu ve bol miktarda güneş ışığı alıyor. Çöller, bir kelimeyle, sakıncalı görünmektedir. Yine de Kuzey Amerika'daki az sayıda insan, çöllerle ilgili ilk elden deneyime sahiptir.
Genel olarak, yukarıdaki izlenimler makul derecede kesin olmakla birlikte, bir çöl yalnızca kurak bir toprak parçası değildir; bir çöl, bir biyom veya belirli bir coğrafya türüne bağlı canlılar topluluğu oluşturur. Buna ek olarak, çöller kıt ama başka bir şey değildir. Çöller, aslında, Dünya topraklarının beşte birini oluşturuyor ve dört farklı çeşide sahipler.
Çöl Nedir?
Çöller aşırı çevresel koşullar ile karakterize edilir. Yılda 50 santimetre (cm) veya 20 inç (20 cm) alırlar; daha yaygın olarak, bunun yarısını aldığı için şanslılar. Bunların çoğu düşük enlemlerde, yani ekvator'a kutuplardan daha yakın bulunur. Muhtemelen dünyadaki en meşhur çöl ve üçüncü en büyüğü olan devasa Sahra, Afrika'daki ekvatorun hemen kuzeyinde yer almaktadır. Ne kadar kuru olduklarından ve genel olarak kötü misafirperver olmalarından dolayı diğer biyomlardan çok daha az yoğun olmasına rağmen, çoğu çöl, hem omurgalı hem de omurgasız hayvan yaşamının yanı sıra bir dizi bitki örtüsüne sahiptir.
Büyük memeliler çöllerde nadir görülür, çünkü çoğu yeterli su depolayamaz ve ısıya tahammül edemez (develer kayda değer bir istisnadır). Küçük hayvanlar vücutlarını kaplayacak kadar gölge parçaları bulabilseler de, çöller tipik olarak daha büyük hayvanlar için güneşten çok az koruma sağlar. Ilık çöllerin dominant hayvanları, memeli olmayan omurgalılar, özellikle sürüngenlerdir. Memeliler bu biyomlarda gelişmeyi başardıklarında, Kuzey Amerika'daki bazı çöllerde yaşayan kanguru fareler gibi küçük olma eğilimindedir.
Birkaç cümle önce, Sahara'nın dünyadaki en büyük üçüncü çöl olduğunu okudunuz. Bu belki de sizi şaşırttı mı? Başka yerlerden Sahra'nın dünyanın en büyük çölünün uzak ve uzak olduğunu duydunuz mu? Bunun açıklaması şaşırtıcı ve güçlü.
Dünyada Kaç Çeşit Çöl Var?
Ekolojistler dört temel çeşit çöl olduğu konusunda hemfikir olsalar da, bu dört çöl biyomunun isimlendirilmesi kaynaktan kaynağa değişebilir. Dört temel çöl türü, sıcak ve kuru (veya subtropikal) çöl, yarı kurak (veya soğuk kış) çöl, kıyı çöl ve soğuk (veya kutupsal) çöldür. Bunlar daha sonra ayrıntılı olarak ayrıntılı olarak açıklanmaktadır, ancak kısa bir bakış başlatmak için yardımcı olacaktır.
Sıcak ve kuru çöller, iyi, sıcak ve kuraktır. Çok çeşitli çöller çok sıcak havalarda yaşar, ancak bu tür tüm yıl boyunca alır. Soğuk kış çöllerinde uzun ve kurak yazlar ve kışın az miktarda yağış görülür. Kıyı çöllerinde kışlar serin, ancak ılık yazlar. Kutup çölleri yıl boyunca soğuktur.
Entrika'yı önceki bölümden devam ettirmek için, dünyadaki en büyük iki çöl kutupsal çöllerdir. Biri Antarktika Kutup Çölü, diğeri Arktik Kutup Çölü. Temel olarak veya tamamen kar ve buzla kaplanmış olan ve açıkça bir nem biçimi olan geniş alanlar nasıl çöl olarak nitelenebilir?
Dört Farklı Çöl Çeşitleri Nelerdir?
Sıcak ve kuru çöller ortalama bir insan, bir çölün neye benzemesi ve neye benzemesi gerektiği fikrine en uygun olanı. Sahra böyle bir çöl. Diğerleri Avustralya, Güney Asya ve Orta ve Güney Amerika'da görünür. ABD'de Chihuahuan, Sonoran, Mojave ve Büyük Havza çölleri bulunmaktadır.
Mevsimler, yıl boyunca oldukça sıcak ve ılımandır ve bu ortamların düşük nemi nedeniyle, günün en sıcak saatlerinden günün en soğuk zamanlarına kadar geçen sıcaklık aşırı yüksek olabilir - bazı yerlerde 45 ° C'nin (yaklaşık 80 F) üzerinde bölgeler. Bunun sebebi, yüzeyin gün boyunca iki kat daha fazla güneş ışınımı almasıdır, çünkü yüzeyin karşılaştırılabilir ancak daha nemli bir ortamda alması ve geceleri iki kat daha fazla ısı kaybetmesi gerekir.
Yağış sıcak ve kuru çöllerde genellikle çok seyrek görülür ve buharlaşma oranları rutin olarak dış yağış oranlarını gösterir. Yere ulaşmadan önce yağan yağmurun bile buharlaştığı not edilmiştir. Bu çöllerin ne kadar az yağmur yağdığı, kısa, kısa ve bazen de şiddetli patlamalarda meydana gelirken, bazı çöllere sürüklenen musonlar ve tropikal sistem kalıntıları zaman zaman bol miktarda nem sağlayabilir. Dünyanın en kurak yeri olarak bilinen Güney Amerika'nın batı kıyısındaki Şili'deki Atacama Çölü, neredeyse yarım inç - yılda ortalama 1,5 cm yağmur alıyor.
Sıcak ve kuru çöllerdeki bitkiler çoğunlukla düşük çalı ve kısa odunsu ağaçlardır. Hayvanlar, nispeten yüksek sayıda yuva ve kanguru sıçanlarının bulunduğu küçük gece karnavallarını içerir. Böcekler, örümcekler, sürüngenler ve kuşlar da yaygındır. Hayvanlar güneşten saklanır ve sonra çölün en havalı olduğu günlerde veya gece vakti yemlenir.
Soğuk kış çölleri"yarı sert çöller" olarak da adlandırılan, orta dereceli, uzun yazlar ve kısa aralıklarla yağışlar olan kışlar ile karakterizedir. Bu kalıp, sıcak ve kuru çöllere benzer, ancak genel sıcaklıklar biraz daha soğuktur. ABD örnekleri Utah, Montana ve Büyük Havzanın adaçayı bölgelerini içerir. Ayrıca kuzeyi, ancak kuzeyi olmayan Kuzey Amerika, Newfoundland, Grönland, Rusya, Avrupa ve kuzey Asya'yı da içermektedir.
Bu çöllerde yaz sıcaklıkları genellikle 21-27 C (70-80 F) arasındadır. Normalde 38 ° C'nin (100 F) üzerine yükselmez ve akşam sıcaklıkları yaklaşık 10 ° C'nin (50 ° F) düşük sıcaklıklardadır. Yıllık yağış sadece 2 ila 4 cm (yaklaşık 0,8 ila 1,5 inç) kadar düşük olabilir.
Toprak, kumlu ve ince hamurlu, gevşek kaya parçaları, çakıl veya kum arasında değişebilir. Bu ortamlarda yeraltı suyu yoktur. Bitki örtüsü gelince, burada kaktüsler ("kaktüs" çoğul) bulunur. Soğuk kış çöllerinde kaktüslerin ve diğer bitkilerin dikenleri, zor bir doğal ortamda koruma sağlar. Çok sayıda diken, bu bitkilerin yüzeyinde terleme yoluyla su kaybını azaltmak için yeterli gölge sunar. Birçok bitki parlak yapraklara sahiptir ve bu da daha fazla ışık enerjisi yansıtmalarını sağlar. Semiarid çöl bitkileri arasında Creosote çalı, yabani adaçayı, beyaz diken, kedi pençesi, mesquite, kırılgan çalılar, lityumlar ve hünnap bulunur.
Hayvanlara gelince, böcekler ve jack tavşanları gündüz görülür, mümkün olduğu kadar gölgede kalırlar. Birçok hayvan, sıcak ve kuru havadan izole edildikleri yeraltındaki yuvalarda koruma ister. Bunlara kanguru fareleri, tavşanlar, kokarcalar, bazı böcekler, kuşlar ve sürüngenler dahildir.
Kıyı çölleri genellikle serin ila orta derecede sıcak bölgelerde bulunur. Şili'deki yukarıda adı geçen Atacama Çölü'nün bazı kısımları kıyı çöl biyomunu temsil ediyor. Burada serin kışlar nispeten uzun ve ılık yazlarla değişmektedir. Sıcaklıklar daha önce tartışılan iki çöl biyomu ile karşılaştırıldığında ılımlı. Ortalama yaz sıcaklıkları 13-24 C (55-75 F); kış sıcaklıkları 5 C (41 F) veya daha soğuktur. Maksimum yıllık sıcaklık 35 C'ye (95 F) yakındır ve minimum sıcaklık yaklaşık -4 C'dir (25 F).
Yağış, seyrek olsa da, yıllık ortalama 8 ila 13 cm (3 ila 5 inç) olan sıcak ve kuru ve soğuk kış çöllerinin yağışlarını aşıyor. Bu çöllerdeki toprak, tuz ve diğer besinlerde yüksektir. Bitkilerin bazıları, yukarıda belirtilen çöl türlerindeki bitki örtüsünden farklı olarak kök sistemlerine sahiptir. Bu bitkiler, mevcut olduklarında ileride kullanmak üzere çok büyük miktarda su depolayabilmeleri için neredeyse botanik deve analoglarıdır. Bu bitkiler arasında tuz çalı, karabuğday çalı, kara çalı, pirinç otu, küçük yaprak horsebrush, kara adaçayı ve chrysothamnus bulunur.
Kıyı çöl hayvanları, sıcaklık ve su eksikliği ile başa çıkmak için özel adaptasyonlara sahiptir. Örneğin, bazı kara kurbağası türleri yapışkan, jel benzeri salgılara sahip yuvalarda kendilerini kapatır ve şiddetli bir yağmur onları yıkayana kadar sekiz veya dokuz ay boyunca aktif olmaz. Larva gelişim evrelerini içeren amfibiler, yaşam sesini hızlandırarak, yağmur suyu buharlaşmadan önce olgunluğa erişme şanslarını iyileştirir. Bazı böcekler, olumsuz koşullarda uykuda kalabilen, sadece çevresi kuluçka için daha uygun olduğunda olgunlaşan yumurtaları bırakır; Peri karidesleri de aynısını yapar. Kıyı çölü memelileri, çakallar ve porsuklar; kuşlar arasında ünlü büyük boynuzlu baykuş, altın kartal ve kel kartal bulunur. Kertenkeleler ve yılanlar, sürüngenlerin baş temsilcileridir.
Kutup çölleri veya soğuk çöller, Dünya kutupları hakkındaki hemen hemen her şey gibi meraktır. Diğer çöl biyomlarına kıyasla, özellikle kış aylarında gerçek bir yağış seli alırlar. Ortalama yıllık yağış yaklaşık 15 ila 26 cm'dir (6 ila 10 inç). Alaska, Kanada, Grönland, İzlanda, Norveç, İsveç, Finlandiya ve Rusya'nın bazı yerlerinde 5.4 milyon mil kareyi kapsayan Kuzey Kutbu Çölü'nde kış mevsiminde Aralık ayının ortasından Mart ortasına kadar, 5.5 milyon Kıyıya yayılan mil kare Antarktika Çölü, haziran ayının ortasından eylül ayının ortasına kadar düşer.
Polar çöl bitkileri, içinde büyüdükleri engin topraklara yayılmış durumda. Bitki yükseklikleri bazı bölgelerde 122 cm'ye (yaklaşık 4 fit) ulaşabilir. Ana bitkiler her yıl yaprak dökendir; Mantarlar ve cüce çalılar da yaygındır.
Çöl Biyomlarının Başlıca Türleri Nelerdir?
Bazı kaynaklar, coğrafi ve ekolojik faktörlerdeki yer değişimlerini daha iyi hesaba katmak için dörtten fazla çöl tipini listeler. Örneğin, ABD Jeolojik Araştırmaları, sekiz çeşit çöl listeler: ticari rüzgar, orta enlem, yağmur gölgesi, kıyı, muson, kutup çölleri, paleodeserler ve dünya dışı çöller. Son ikisi Dünya'da bulunmaz; paleodeserler, son jeolojik geçmişde çöller olduğuna dair kanıtlar gösteren alanlardır, dünya dışı çöller ise Mars gibi diğer gezegenlerde bulunur.
Ticari rüzgar çölleri, sıcak ve kuru (subtropikal) çöllere benzerdir. Orta enlem çölleri, dört çöl tipi şemada soğuk kış çölleriyle üst üste gelir. Aynı zamanda soğuk kış tarzı çöller olan yağmur gölge çölleri, yüksek dağlık alanların kenarlarında fazla nem almalarını engeller. Muson çölleri Hindistan ve Pakistan'da görülür. Kıyı ve kutup çölleri eskisi gibi temel tanımları korur.
Dünyanın En Büyük Beş Çölü Nedir?
Dünyadaki en büyük iki çöl, bölgede 5.5 mil kare mil bulunan Antarktika Polar Çölü ve kuzeydeki kardeşi 5.4 milyon mil karelik Arctic Polar Desert. Amerika Birleşik Devletleri, karşılaştırma yoluyla, yaklaşık 3,5 milyon mil kare büyüklüğündedir. Antarktika Kutup Çölü daha kolay görselleştirilir çünkü tek, büyük, biraz dairesel bir kara kütlesi ile sınırlıdır.
Kuzey Afrika'daki Sahra Çölü yaklaşık 3.5 milyon mil kareyi kapsıyor ve bazı kaynaklar tarafından kutup çölleri geleneksel çöller olmadığı için kabul ediliyor. 1 milyon kilometrede dördüncü en büyük, Orta Doğu'da Arap Yarımadası'nı işgal eden Arap Çölü, beşinci en büyüğü ise 500.000 mil kareyi kapsayan Çin Gobi Çölü ve Moğolistan.