İçerik
- Öz, esas, çekirdek
- Endoplazmik retikulum
- Ribozomlar
- Golgi Aparatı
- kesecikler
- Hücre zarı
- Mitokondri
- Hücre iskeleti
- sitoplazma
- lizozomlar
- Protein Gücü
- Protein sentezi
- Paketleme ve Nakliye
Tüm organizmaları oluşturan hücreler, özellikle yaşam için gerekli işlemleri yürütmek üzere tasarlanmış son derece organize yapılardır. En basit hücreler, bakteri gibi prokaryotlara aittir. Hayvanlar, bitkiler, mantarlar ve protistler olan ökaryotların hücreleri daha karmaşıktır. Her ökaryotik hücre içerisinde organel denilen özel yapılar, tüm yaşam fonksiyonlarını yerine getirmek için birlikte çalışır. Hücredeki en önemli fonksiyonlardan biri protein üretip işlemektir. Bazı organeller doğrudan protein sentezine katılırken, diğerleri protein sentezinin gerçekleşmesi için hücrenin düzgün çalışmasını sağlamak için gerekli yardımcı görevleri yaparak destek sağlarlar.
Öz, esas, çekirdek
Çekirdek, DNA'nın bulunduğu hücrenin kontrol merkezidir. DNA, hücrenin tüm genetik bilgisinin yanı sıra üreme de dahil olmak üzere hücrenin işlevlerini yerine getirmek için ihtiyaç duyduğu bilgiyi içerir. Burada, DNA, protein sentezi sürecini başlatan, transkripsiyon yoluyla RNA yapar. Nükleol, ribozomların üretildiği çekirdeğin içindeki küçük bir organeldir. Bitki hücrelerinde, çekirdekte fotosentez için gerekli kloroplastlar bulunur.
Endoplazmik retikulum
Endoplazmik retikulumun yapısı katlanmış bir zara benzer. İki tür vardır: pürüzlü ve pürüzsüz. Pürüzsüz endoplazmik retikulum, lipit sentezinin gerçekleştiği ve organelinin hücre içindeki toksik maddeleri kullandığı yerdir. Kaba endoplazmik retikulum, kıvrımlarına tutturulmuş ribozomlar nedeniyle kaba görünümüyle bilinir. Burası çoğu protein sentezinin gerçekleştiği yerdir.
Ribozomlar
Ribozomlar genellikle kaba endoplazmik retikuluma bağlanır, ancak sitoplazmada serbest bir şekilde yüzebilir. Bunlar protein sentezinin ana bölgesidir.
Golgi Aparatı
Golgi aygıtı bir postane gibi çalışır. Proteinler paketlenir ve dağıtım için Golgi cihazına gönderilir. Veziküller oluşturulur ve daha sonra ekzositoz sırasında protein moleküllerini salgıladıkları veya dış maddeleri saran ve endositoz sırasında bunları hücreye dahil ettikleri hücre zarı üzerinde bölgeye verilir. Protein taşıyan veziküllerin bazıları depolama için Golgi cihazında kalır. Golgi kompleksi de lizozom yapmaktan sorumludur.
kesecikler
Veziküller, maddeleri içeren ve bunları hücre etrafında taşıyan küçük keselerdir. Ayrıca hücreye giren ve çıkan maddeleri de taşırlar. Veziküller, sentez bölgesinden, aktarma için hücre zarına ve hücre duvarından ithal edilen maddelerle diğer organellere maddeleri taşır.
Hücre zarı
Plazma zarı, hücreyi ortamından ayıran ve bazı maddelerin ithal edilmesine veya ihraç edilmesine izin veren iki katmanlı bir bariyerdir. Zardaki proteinler, hücrelerin içindeki ve dışındaki moleküllerin geçişini kontrol eder.
Mitokondri
Hücrenin metabolizmasından sorumlu olan mitokondri, hücrelerin enerjisini gıdadan ATP'ye dönüştüren hücrenin enerji santralleridir.
Hücre iskeleti
Hücre iskeleti, hücrenin çerçevesidir. Hücreye yapı veren ve veziküllerin ve hücre etrafındaki diğer bileşenlerin hareketini sağlayan mikro tüpler ve mikrofilamentlerden oluşur.
sitoplazma
Sitoplazma, su bazlı bir substrattır, hücrenin içini oluşturur ve organelleri çevreler. Organeller arasındaki boşlukları doldurur ve hücre iskeletinin hücre etrafında protein taşıyan vezikülleri endoplazmik retikulumdan Golgi kompleksi ve plazma membranına taşımasına yardımcı olur.
lizozomlar
Kök lyse gevşetmek veya açmak için araçlar. Lizozomların görevi yıpranmış veya hasar görmüş hücre bileşenlerini parçalamak, yabancı parçacıkları sindirmek ve hücreyi hücre zarını kıran bakteri ve virüslere karşı savunmaktır. Lizozomlar, bu işlevleri yerine getirmek için enzimler kullanır.
Protein Gücü
Bir hücrenin çabalarının çoğu protein üretmeye çalışır. Proteinler vücutta birçok önemli işlevi yerine getirir. İki tür protein vardır: yapısal proteinler ve enzimler. Yapısal proteinler, kemik, deri, saç ve kollajen gibi kan gibi dokuların çerçevesini oluşturmak için ve sindirim gibi kimyasal reaksiyonları kolaylaştırmak suretiyle hücresel fonksiyonları düzenlemek için kullanılan enzimler kullanılır. Hücre organelleri, protein sentezini gerçekleştirmek, hücre içindeki proteinleri kullanmak ve hücreden çıkarmak için birlikte çalışmalıdır.
Protein sentezi
Proteinler yapmak için DNA, çekirdekteki bilgileri RNA'ya aktarır. Transkripsiyon, bilgilerin DNA'dan kopyalanması ve bu bilginin yeni bir formatta uygulanması gibidir. RNA, çekirdekten çıkar ve sitoplazma boyunca kaba endoplazmik retikulumdaki ribozomlara doğru ilerler. Burada, RNA çeviri geçiyor. Bir dilden diğerine çeviri gibi, transkripsiyon sırasında RNA'ya kopyalanan DNA bir amino asit dizisine çevrilir. Amino asit zincirleri veya polipeptitler, proteinleri oluşturmak için doğru sırayla birleştirilir.
Paketleme ve Nakliye
Proteinler sentezlendikten sonra, kaba endoplazmik retikulumun bir kısmı sıkıştırılır ve proteinle doldurulmuş bir vezikül oluşturmak için ayrılır. Vezikül, gerekirse proteinin değiştirildiği ve yeni bir veziküle yeniden paketlendiği Golgi kompleksine gider. Oradan veziküller, proteini, hücre içinde ya da salgılama için plazma zarına kullanılacağı başka bir organeleye taşır. Vesiküller ayrıca daha sonra kullanmak üzere proteini hücre içinde saklayabilir. Hücre iskeletinin mikrofilamentleri ve mikrotübülleri, gitmeleri gereken vezikülleri hareket ettirir.